Tanım: Uluslararası Ağrı Çalışmaları Derneğine göre “Vücudun  herhangi bir yerinden kaynaklanan,  gerçek ya da olası bir doku hasarı ile birlikte   seyreden, hastanın  geçmişteki  tüm  deneyimlerini kapsayan, hoş olmayan, emosyonal ve sensoryal bir duygudur”.

 

Sınıflandırma:

• Süresine göre

  Akut ağrı: Ameliyat sonrası ve travma ağrısı  

  Kronik ağrı: 3-6 aydan uzun süreli kanser ağrısı, nöropatik ağrı vb.

• Etyolojisine göre

  Kanser ağrısı

  Artritik ağrı

  Postherpetik nevralji

  Ameliyat sonrası ağrı

  Orak hücre anemisine bağlı ağrı vd.

  Somatik Ağrı: Ani, keskin, iyi lokalize; travma, kırık, çıkık

  Visseral Ağrı: Künt, yavaş karakterlidir. İç organ kaynaklıdır. Zor lokalize edilir.

  Sempatik Ağrı:Yanma hissi, ekstremitelerde trofik bozukluklarla karakterizedir.

• Mekanizmasına göre

  Nosiseptif Ağrı

  Somatik Ağrı: Ani, keskin, iyi lokalize; travma, kırık, çıkık

  Visseral Ağrı: Künt, yavaş karakterlidir. İç organ kaynaklıdır. Zor lokalize edilir.

  Nöropatik Ağrı: disk hernisi, diabetik nöropati

  Psikojenik Ağrı

• Ağrı bölgesine göre

  Baş ağrısı

  Boyun ağrısı

  Bel ağrısı

  Pelvik ağrı

 

Ağrı Değerlendirmesi:

Ağrı son derece subjektif bir algılama olup, kişisel, kültürel, etnik ve psikolojik faktörlerden etkilenir. Ölçümünde çeşitli yöntemler geliştirilmiştir:

• Tek boyutlu yöntemler

  Kategori skalaları: Hastadan ağrı şiddetini tanımlayan sözcüğü seçmesi istenir.

  Sayısal skalalar (NRS-Nümerik değerlendirme skalası): Hastalara ağrı şiddetine 0-10 ya da 0-100 arasında not vermesi istenir.

  Görsel analog skala (VAS): Hasta bir ucu hiç ağrı olmayan, diğer ucu ise dayanılamayacak kadar şiddetli ağrıyı ifade eden 10 cm’lik bir çizgi üzerinde ağrısının şiddetini işaretler.

• Çok boyutlu yöntemler: Ağrıyı duyusal, affektif ve şiddet açısından değerlendiren yöntemlerdir. Örnek olarak McGill Ağrı Anketi, West Haven Ağrı Sorgulama Formu, Kısa ağrı sorgulama formu sayılabilir.

 

Tedavi:

Nedene yönelik tedavi ağrı tedavisinin öncelikli yaklaşımı olmalıdır. Ancak nedene yönelik tedavi sürerken ağrının giderilmesi de gereklidir. Tedavi yöntemleri:

• Farmakolojik yaklaşımlar: Ağrı kesiciler

• Fiziksel yöntemler: Sıcak uygulama, soğuk uygulama, masaj, bası ve vibrasyon, egzersiz, pozisyon değiştirme, immobilizasyon

• İnvazif yöntemler: Bloklar

• Cerrahi yöntemler

• Psikososyal yöntemler: Kognitif ve davranışsal yaklaşımlar, relaksasyon, hipnoz, kognitif yansıtma ve şekillendirme, hasta eğitimi, psikoterapi